Kursumuzdan Resimler

Gitar Eğitimi’nin İçeriği
Klasik Gitar (Naylon Telli Akustik Gitar)
Günümüzdeki haliyle yaklaşık 5 asır yaşında olan klasik gitar, geçmişinde lavta, vihuela adları ile tarihteki yerini almıştır. Tel titreşiminin, gitarın gövdesi olarak adlandırılan boşlukta yaptığı rezonans ile ses şiddetinin büyümesi nedeniyle “akustik” bir çalgıdır. Rönesans’tan günümüze yaklaşık 500 yıllık bu süreçte, rönesans, barok, klasik, romantik ve çağdaş dönem olarak adlandırılan dönemlerin her birinde, o döneme özel stil, form, ezgi özelliklerini barındıran bir çok eser yazılmıştır. Klasik gitar eğitiminin başlangıç aşamasında, müziğin temel öğeleri ile oturuş ve tutuş tekniğinin öğrenilerek davranışa dönüştürülmesini amaçlanır. Birinci pozisyonda çalınan “temel düzey eserler” ile oluşturulan dağarcık, bir sonraki aşama için basamak görevi de görmektedir. Sağ el tekniklerinden sıkça kullanılan apoyando ve tirando ile temel gitar tekniklerinden arpej ve dizi çalma alıştırmaları, süreç içerisinde ilerleyen zorluk derecelerinde çalışılırken, bir yandan da “öğrenci düzeyine uygun” eserler aracılığı ile teknikler ve eserler karşılıklı olarak birbirini desteklemektedir. Temel seviyenin üzerine çıkan öğrenciler, yukarıda bahsedilen müzik dönemlerinden tümüne ait eserlerden oluşan dağarcığa sahip olurken, dönem özellikleri ile birlikte birçok farklı stil ve form öğrenmiş olur.
Elektro Gitar (Çelik Telli Masif Gövdeli Gitar)
Elektro gitar, ömrüne bakıldığında şekil/marka/model/kullanılan tür/… vb. bakımlardan en çok sayıya ulaşan çalgılardan biridir. Masif ağaca yerleştirilen manyetiğin, tellerin titreşimini bir kablo aracılığı ile amplifikatöre göndermesi ile amplifikatöre bağlı hoparlörlerden elde edilen ses, düzenin basit bir açıklamasıdır. Elektro gitar eğitimi, klasik gitara göre (belki de yaşı dolayısıyla) sağlam temeller üzerine oturmamıştır. Örneğin; sağ ve sol el teknikleri, tutuş, oturuş, eğitim sürecinde izlenen yol (solo, ritim, doğaçlama, dizi vs.) tam anlamı ile bir sıraya girmemiştir. Burada elektrogitar ile icra edilen müzik türünün de önemi büyüktür (Örneğin, blues müziğin bünyesinde doğaçlamaya çokça yer verilirken alternatif ve/veya punk müzik daha çok ritim partisyonları üzerine kuruludur. Dolayısıyla bu üç türün öğretim sürecinde ritim ve/veya solo çalışmaları aynı yoğunluğa sahip olmayabilmektedir). Elektrogitarın kullanım alanı, kullanıldığı müzik türü, tür içinde aldığı rol gibi etkenlerin yanında, kişinin bu geniş yelpazede kendisine yakın hissettiği alana hitap edecek bir yol/yöntem ve dağarcık çalışmalarının, yukarıda sözü edilen duruma etkisi göz ardı edilmemelidir. Çeşitli kitap, cd, internet sitesi vb. kaynaklı elektro gitar eğitim modelleri, çoğu eğitimci tarafından “tam anlamıyla” uygulanmaz iken, genel olarak öğrencinin yaşı/dinlediği ve çalmak istediği müzik türü/gitarın ritim yada solo çalgı olarak hangi özelliğini daha çok kullanmak istediği vb. özellikleri göz önünde bulundurularak bir yol izlenmektedir. Elektro gitar ile “doğaçlama” çalmak, çoğu genç gitaristin/öğrencinin en çok istediği uygulamalardan biridir. Bu yönü nedeniyle, fiziksel davranış geliştirme sürecinin (dağarcık oluşturma ve seslendirme) yanında, süreci teorik olarak desteklemek gerekmektedir. Teori/armoni terimleri “genel anlamıyla” dizi ve akor (elektro gitar için) uygulamaları anlamına gelmektedir ki bu süreç çoğu öğrenciye yüzelsel olarak anlatılmakta ve algılatılmaktadır.Teorik konuların, hem kağıt üzerinde hem de gitar üzerinde yapılacak uygulamalar ile öğrenilmesi, öğrencinin “cover” olarak adlandırılan dağarcık çalışmaları yapmasının yanında, öğrenciyi “elektro gitarist” olmaya sevk edecektir.
Pop (Popüler) Gitar (Çelik/Naylon Telli Akustik Gitar)
Popüler müzik, çoğu insan tarafından dinlenilen/sevilen müzikleri işaret eden bir kavramdır. Genel kullanımı itibari ile, “günümüz müziği” olarak bilinse de, 50 yıl önce bestelenen ve günümüzde de dinlenilmeye devam eden eserler de popüler eserlerdir (Örneğin; Yesterday – The Beatles). Pop gitar eğitimi, “daha çok” sol elde basılan akorlar ile bu akorların sağ elde çalınan ritim yada arpej ile seslendirilmesi ilkesi üzerine kurulur. Çoğu sözlü olan bu eserler, gitar çalmanın yanında şarkı söylemeyi de gerekli kılmaktadır. Pop gitar, gerek parmaklarla gerekse pena ile çalınabilmektedir. Günümüzde klasik gitar olarak adlandırılan “naylon telli akustik gitar” ve akustik gitar olarak adlandırılan “çelik telli akustik gitar” elektro gitarda olduğu gibi pena yardımı ile çalınabilirken, özellikte naylon telli akustik gitarlar parmaklarla da daha rahat çalınabilmektedir.
Solo ve Ritim Gitar Teknikleri:
* Pena Ezgersizleri
* Alternate Picking
* Hammer-on ve Pull-off teknikleri
* Speed Picking
* Bend
* Slide
* Tremolo
* Legato
* Tapping
* Funky Ritimler
* Blues, Vals, 9/8, 6/8, 3/4, 5/8 vs. ritimler ile sağ el çalışmaları
* Pulm Mute (tel kapatma teknikleri)
Akor, Dizi ve Arpejler
* Açık pozisyon ve bareli akorlar (Majör, minör, eksik (dim), artık (aug), 6’lı, 7’li, 9’lu, sus2, sus4 vs.)
* Çevrim, power (5’li) akorlar
* Majör, minör (armonik, melodik) dizileri
* Pentatonik diziler
* Blues dizileri
* Kromatik diziler
* Majör, minör, eksik (dim), artık (aug), majör 7, minör 7, dominant 7 vs. arpejler
* Modlar (ionian, dorian, phrygian, lydian, mixolydian, aeolian, locrian)
* Emprovizasyon (doğaçlama)
Sıkça Sorulan Sorular
* Gitar çalmayı ne kadar zamanda öğrenebilirim?
Çalgı eğitimi sürecinin en merak edilen sorularından birisi olan “öğrenmek için gerekli olan süre nedir?” sorusuna cevap verebilmek için öncelikli olarak “kişinin beklentilerinin ve hedeflerinin” doğru olarak belirlenmesi gerekmektedir. Farklı seviyeleri hedefleyen kişilerin öğrenim süreci farklı olabileceği gibi farklı gitar türlerinin de öğrenim süreci farklılık göstermektedir. Çalgı öğrenim süreci, öğrencinin düzenli çalışmasına, ilgisine ve yeteneğine göre farklılık gösterebilir. Söz konusu “temel düzey eğitim” olduğunda 1-2 aylık süreç, kolay ezgilerin ve temel akorların çalınabilmesi için yeterli olabilmektedir. Derslere düzenli olarak devam eden ve gerekli çalışmaları yerine getiren öğrenciler, temel tekniklerin öğrenilmesinin ardından istenen davranışları alışkanlığa dönüştürebildiği taktirde artan ivme ile öğrenme sürecini hızlandırabilmektedir.
* Bir günde ne kadar süre çalışmak gerekir/yeterlidir?
“Başlangıç düzeyinde” haftanın her gününü kapsayacak şekilde düzenli olarak günde asgari olarak 20-25 dakika çalışmak yeterli olacaktır. Ancak ilerleyen dönemde öğrenilecek teknik ve eserlerin gerek seviye gerekse uzunlukları dikkate alındığında bu süre bir miktar artabilir. Çalınacak eserlerin zorlaşmasına paralel olarak kişinin de seviyesinin ilerlediği düşünüldüğünde, kişi kendi çalışma sürecini ve süresini kendi belirler duruma gelecektir. Üzerinde durulması gereken önemli noktalardan birisi de; bir gün çalışmayıp, diğer gün daha fazla çalışmanın, çalışılmayan günü telafi edemeyeceği gerçeğidir. Ellerin ve parmakların istenen davranışı gösterebilmesi için kasların güçlü olması gerekir ki bu da çalışmaların haftanın her gününü kapsayacak şekilde düzenli olarak yapılmasıyla sağlanabilir.
* Kullanılacak olan gitarın kalitesi, öğrenim sürecini etkiler mi?
İyi bir gitarda kullanılan ağacın kalitesi ve işçilik üst düzeydedir. Teller gitar klavyesine yakındır ve gitarın klavyesi düzgündür. Bu, parmaklara çalım kolaylığı sağlar, öğrenci en az kuvveti uygulayarak en temiz sesi alabilir, bu durum öğrenme sürecini olumlu etkiler. Maliyeti düşük gitarlar gerek tellerin yüksekliği gerek kullanılan malzeme gerekse doğru ve temiz ses alma konularında birçok sorun içerebildiği için öğrenin sürecini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu gitarlar öğrencileri (özellikle ilk ve ortaokul seviyesindeki öğrenciler için) çok zorlamakta ve kişiyi süreçten soğutabilmektedir. Doğru gitar seçimi için ders öğretmeninden yardım almak en doğru yöntem olacaktır.
* Herkes gitar çalabilir mi?
Öğrenme güçlüğü ve algılama problemi olmayan her birey, gitar öğrenme sürecinde, öğretmenin verdiği çalışmaları düzgün ve düzenli uygulayarak gitar çalmayı öğrenebilir. Öğrencinin gitara olan ilgisi, dersten sonra evde yapması gereken çalışmaları günlük olarak yapması ve bir sonraki derste dönüş alarak bu süreci devam ettirmesi gitar çalmayı öğrenmek için çok önemlidir. Kişi, çevresindeki genç yada orta yaştaki gitaristlere bakarak yorum yapmamalıdır. Bir çalgı öğrenimi için yaş, algı, el-parmak becerisi-koordinasyonu vb. durumlar oldukça etkilidir. 10-15 yaşlarındaki bir öğrenci ile 40-45 yaşlarındaki bir öğrenci aynı süreçlerde aynı öğrenme düzeyine gelemeyebilir. 15 yaşındaki bir lise öğrencisinin 3 ayda geldiği seviyeye 45 yaşındaki bir yetişkin 3 ayda gelemezse bile 4 yada 5 ayda gelebilir. Tam tersi durumlar da gözlemlenmektedir. Öğrenmek için en önemli unsurlar istek ve çalışmadır. Ancak profesyonel düzeye ulaşabilmek için çalışmanın yanında belli bir seviyede müzikal yeteneğe sahip olunması gerektiği de unutulmamalıdır.
* Gitar parmakla mı yoksa penayla mı çalınır?
Elektro ve akustik gitar tel ve teknik yapıları nedeniyle genel olarak penayla çalınır. Klasik gitar sağ el tırnakları bir miktar uzatılarak, tırnak yardımıyla çalınır (solak öğrenciler için durum tam tersidir).
* Gitar öğrenirken nota da öğrenecek miyim?
Nota müziğin alfabesidir ve bir takım evrensel işaretlerden oluşur. Nota ve enstrüman öğrenim süreci birbirinden bağımsız değildir. Kolaydan zora ve basitten karmaşığa ilkesiyle ilk gitar dersinden itibaren sonraki süreçlere kadar öğrenilmeye devam edilir. Notadan bahsedilmeden sürdürülecek bir enstrüman eğitimi ezberden öteye gidemez. Ancak, akustik gitar ve elektro gitar için bu durum farklılık gösterebilmektedir. Akor çalarak şarkı söyleyecek bir öğrenci için yada elektro gitar çalacak bir öğrenci için nota bilme zorunluluğu bir seviyeye kadar yoktur. Ancak ileri seviyelere gelebilmek için nota okuyabilmek çok önemli ve yardımcıdır.
* Çok sevdiğim ve çalmak istediğim bir şarkıyı hemen çalışsak olmaz mı?
Gitar öğrenmek birbirini takip eden ve belirli aşamaları kapsayan bir süreçtir. Bir üst aşamaya geçebilmek için, önceki aşamalardan elde edilen bilgi ve birikim belirleyici rol oynamaktadır. Parmak becerilerinin, çalınmak istenen şarkının seviyesine ulaşması için gerekli çalışmaların yapılması ve bir önceki seviyelerin geçilmesi gerekir. Ancak, şarkının tümünün değil de öğrencinin seviyesine uygun olan kısa bir bölümünün (giriş ezgisi, arpeji, ritimleri vs.) çalışılması (eğitim süreci için planlanan programı aksatmadan), öğrencinin motivasyonunu üst seviyede tutarken öğrenme sürecini de daha verimli kılabilmektedir.
* Gitar çalmak bir öğrencinin derslerini olumsuz etkiler mi?
Gitar çalmak bilgisayar oyunları oynamak gibi değildir, öğrencinin hayatına bir disiplin ve düzenli çalışma alışkanlığı katar, sorumluluk duygusunu geliştirir. Ayrıca müzik, zihinsel gelişimi olumlu etkilediği için, ders başarısını da olumlu yönde desteklemiş olur.